Laatst bijgewerkt op 2023-10-10 om 22:22:19

Een kleinhandelsbedrijf (detailhandel) is een distributie-eenheid waarvan de activiteit bestaat uit het wederverkopen op gewone wijze, in eigen naam en voor eigen rekening, van goederen aan consumenten, zonder deze goederen andere behandelingen te doen ondergaan dan die welke in de handel gebruikelijk zijn.

Het gaat  om rechtstreekse levering van producten ter plaatse zonder tussenkomst van een derde (Ktr. Heerlen, 11-12-2002, WR 2003, 26). Er daarom veel voor te zeggen dat een pick-up point, waarbij de bestelde producten worden afgehaald en betaald niet zonder meer vallen onder de regeling van 7:290 BW-bedrijfsruimte.  Het is best mogelijk dat door verschuiving van begripsvorming wegens gewijzigde maatschappelijke vormen van levering van goederen het begrip 7:290 BW-bedrijfsruimte ook wijziging ondergaat. De kantonrechter van de rechtbank Zwolle-Lelystad geeft in haar vonnis van 1 april 2008 LJN BC7444, Rechtbank Zwolle, 305697 CV 06-631 onder rechtsoverweging 7 duidelijk aan dat met het begrip detailhandel duidelijk wordt bedoeld de levering van zaken aan particulieren. Een grenswisselkantoor valt volgens een beschikking van de rechtbank Midden-Nederland van 16 juni 2021 (ECLI:NL:RBMNE:2021:2495) niet onder het huurregime van artikel 7:290 BW. Deze procedure was in het kader van een procedure ex 7:291lid 3 BW ingesteld teneinde aan de rechter goedkeuring van afwijkende bedingen te vragen, waarvan de verhuurder in het kader van een kwalificatie voorvraag primair niet-ontvankelijkheid had verzocht, omdat de verhuurder van mening was dat dat er sprake was van 7:230a BW-bedrijfsruimte. Mocht er onverhoopt toch sprake zijn van 7:290 BW-bedrijfsruimte, dan had de verhuurder de afwijkende bedingen verzocht.

Het gehuurde lijkt in veel opzichten op artikel 7:290 BW-bedrijfsruimte: er is immers sprake van een publiektoegankelijk lokaal. Er is ook sprake van een plaats waar afgerekend wordt. Er is sprake van dienstverlening. Er is echter geen sprake van een activiteit die voldoet aan het kenmerkt van een kleinhandelsbedrijf. Voorts valt de bedrijfsuitoefening verder niet onder de andere activiteiten als genoemd in artikel 7:290 BW.

Er is naar het oordeel van de kantonrechter bij een grenswisselkantoor geen sprake is van een kleinhandelsbedrijf, maar van financiële dienstverlening. De kantonrechter is daarnaast van oordeel dat geen sprake is van een kleinhandelsbedrijf. Hoewel taalkundig kan worden geredeneerd dat chartaal geld een roerend goed is en dat dit door huurder wordt “verhandeld”, verricht huurder, voor zover dit al haar overwegende activiteit is, feitelijk handelingen die in het normale spraakgebruik, en overigens ook merendeels in haar eigen communicatie zoals op haar website, worden aangeduid als geld “wisselen”, en aldus een vorm van dienstverlening zijn en geen in- en verkoop van goederen. Valuta worden omgewisseld om geld uit te kunnen geven in een ander land. Ook de andere activiteiten van de huurder (money transfers, het faciliteren van betalingen en stortingen) moeten als dienstverlening worden aangemerkt. Dat de huurder daarbij winst maakt door middel van verschillen in de in- en de verkoopkoers, dan wel door het in rekening brengen van een provisie, maakt dat volgens de kantonrechter niet anders. Het maken van winst is immers niet voorbehouden aan organisaties die in de detailhandel werkzaam zijn.

Levering van zaken aan bedrijven valt onder groothandel. Deze laatste gehuurde ruimten vallen niet onder de regeling van artikel 7:290 BW. Voor de hand liggende voorbeelden van een kleinhandelsbedrijf zijn: de bakker, slager en groenteboer.

Meubeltoonzalen vallen in het algemeen ook onder de regeling, omdat het hier om een voor het publiek toegankelijk lokaal gaat waar zich doorgaans ook een verkooppunt bevindt. Doet zo’n situatie zich niet voor (bijvoorbeeld meubeltoonzaal bij een fabriek, waar niet wordt verkocht) dan is er geen sprake van artikel 7:290 BW ruimte Noot 14

De grens tussen een vrij beroep en een ambacht is moeilijk te trekken. De wetgever geeft geen definitie van de begrippen “ambacht” en “beroep”. Wat onder deze begrippen moet worden verstaan moet daarom uit verschillende andere bronnen worden gehaald.  Wat wordt eigenlijk verstaan onder een ambacht en een vrij beroep? In de ‘Van Dale’ wordt het begrip ‘ambacht’ omschreven als “handwerk dat aangeleerd moet worden, als broodwinning beoefend”. Het begrip wordt ook wel aangewend om aan te geven dat het gaat om productie of bewerking van zaken, en/of het leveren van technische diensten, op niet-fabrieksmatige wijze (Noot 15aa). Ambachtslieden hebben een hoog niveau van vakbeheersing opgedaan en kunnen in opdracht precisie- en maatwerk verrichten. In het Instellingsbesluit Hoofdbedrijfschap Ambachten (vervallen op 1 januari 2015) wordt in artikel 2 onder een ambachtsbedrijf verstaan: een onderneming waarin het vervaardigen of bewerken van zaken en het verkopen daarvan plaatsvindt; het herstellen en onderhoud van zaken, of het verlenen van diensten.

Een ambacht hoeft dus niet alleen betrekking te hebben op handmatige bewerking van producten (zoals het bouwen van een viool), maar kan ook betrekking hebben op de behandeling van (lichamen) van personen. Een kapper is hier een voorbeeld van. Als er wél sprake is van een ambacht, maar er is niet sprake van een publiektoegankelijk lokaal, dan is er niet sprake van een 7:290 BW-bedrijfsruimte. Het reeds op 1 januari 2015 vervallen Instellingsbesluit Hoofdbedrijfschap Ambachten kan helpen voor een antwoord op de vraag of er sprake is van een ambacht, maar geeft geen antwoord op de vraag of er sprake is van 7:290 BW-bedrijfsruimte. Bij de uitoefening van een ambacht gaat het vaak om precisie- en maatwerk. Ambachtslieden streven naar perfectie van hun werk. Ambachtslieden leveren maatwerk en zijn creatief. Zij bepalen op basis van hun vakkennis wat nodig is om het beste resultaat te krijgen en voeren het werk zelfstandig uit.

Het vonnis van de kantonrechter te Rotterdam van 30 november 2022 (ECLI:NL:RBROT:2022:11457) is wat betreft de volgende motivatie niet goed te plaatsen betreffende kwalificatie van een autopoetsbedrijf. De kantonrechter was van oordeel dat hier niet sprake is van een ambacht omdat er bij een autopoetsbedrijf niet sprake is van een ‘vak  waarbij je iets met de hand maakt’. Volgens de kantonrechter wordt met een ambacht bedoeld dat zaken worden geproduceerd of bewerkt, respectievelijk dat technische diensten worden geleverd, op een niet-fabrieksmatige wijze. Hierbij kan worden gedacht aan activiteiten van meubelmakers, (edel)smeden en autoschadeherstelbedrijven. Bij een autopoetsbedrijf is geen sprake van ambacht. Immers wordt er niets ‘gemaakt’, maar worden enkel diensten verleend zoals het poetsen van auto’s. De kantonrechter geeft hier – gezien het hierboven gestelde – een te beperkte visie wat onder ambacht beschouwd dient te worden. Voorts is de kantonrechter van mening dat er niet sprake was van een publiek toegankelijk lokaal. Er was kennelijk wel een wachtruimte in het gehuurde. Er wordt niet gesproken van een plaats waar betalingen afgehandeld werden. Als daarvan wél sprake was in het gehuurde, dan is er wel sprake van een publiektoegankelijk lokaal. Gezien de eerdere jurisprudentie waarbij de kapper, het autowasbedrijf, de schoonheidsspecialist als een “ambacht” aangemerkt wordt, lijkt de rechter hier toch een te beperkte visie te geven over wat er als een ambacht beschouwd dient te worden.

Onder een vrij beroep wordt verstaan een beroep dat wordt uitgeoefend op grond van een relevante beroepskwalificatie door een persoon die persoonlijk, op eigen verantwoordelijkheid en professioneel onafhankelijk, intellectueel-ideële prestaties verricht ten behoeve van de opdrachtgever en de samenleving in het algemeen. Soms is de scheiding tussen een ambacht een vrij beroep niet eenvoudig te trekken. Het hof Amsterdam achtte in haar arrest van 30 januari 2018 (ECLI:NL:GHAMS:2018:315)   daarom een raamprostitutiebedrijf niet als ambacht (zie boven voor het begrip ‘ambacht’), maar als een beroep.  Het betrof hier daarom geen artikel 7:290 BW-bedrijfsruimte, maar artikel 7:230a BW-bedrijfsruimte.

De rechtbank Limburg kwalificeerde in haar vonnis van 26 juli 2017 (ECLI:NL:RBLIM:2017:7249) een massagesalon (Spa en Wellnesscomplex) niet als 7:290 BW-bedrijfsruimte, maar als 7:230a BW-bedrijfsruimte.  De overwegingen waren onder meer: Vast staat dat in de onderneming van de huurder geen stoffelijke producten worden gemaakt, aangepast of gerepareerd. De door de huurder gebezigde werkzaamheden als massage en andere lichaamsbehandelingen moeten als behandeling van de cliënt worden beschouwd en niet als een vervaardiging van een product of als een technische dienst. De masseur of degene die de schoonheidsbehandelingen uitvoert, maakt niet iets met de handen als in voorgaande rechtsoverweging is bedoeld. De activiteiten van de huurder kunnen meer als het uitoefenen van een vrij beroep worden geduid maar niet van een ambacht. Dat er ook verzorgingsproducten worden verkocht, is van ondergeschikt belang en de massages en andere behandelingen moeten als de corebusiness worden aangemerkt. Het lijkt mij dat een massagesalon (Spa en Wellnesscomplex) niet echt plaatsgebonden is en afhankelijk is van de persoon die het werk verricht.

In de zaak die diende voor de kantonrechter te Zwolle werd in een vonnis van 17 mei 2006 (ECLI:NL:RBZLY:2006:AX2341) geoordeeld dat een pedicure als beroep en niet als ambacht aangemerkt diende te worden. Het ging hier volgens de kantonrechter om een paramedische praktijk welke praktijk, evenals de medische praktijken, tot de vrije beroepen moet worden gerekend. Een ambacht wordt volgens de kantonrechter vooral daardoor gekenmerkt dat producten worden vervaardigd of technische diensten worden geleverd, en deze activiteiten vormen niet de essentie van de praktijk van de huurder ook al meet zij steunzolen aan. De kantonrechter te Tiel meende echter in haar vonnis van 15 april 1998 (Prg. 1998/4968; NJkort 1998/50) dat een pedicurepraktijk wel een ambachtelijke onderneming is. De overweging van deze rechter luidde als volgt: Noch aard en omvang van de opleiding, noch de wijze waarop de pedicure zich in de praktijk afficheert, geven aanleiding om de pedicure als beoefenaar van een vrij beroep te duiden; terwijl de uitvoering van de pedicurewerkzaamheden wel beelden oproept die gaan in de richting van ambachtelijk bezig zijn.

Dat de scheidslijn tussen wat als ambacht of als beroep aangemerkt dient te worden, niet duidelijk is te trekken blijkt uit het bovenstaande en de hiernavolgende uitspraken.

De kantonrechter te Rotterdam was in haar vonnis van 6 november 2009 ECLI:NL:RBROT:2009:BK3767 van oordeel dat in de gegeven omstandigheden de schoonheidssalon als 7:290 BW bedrijfsruimte moet worden aangemerkt. Er was sprake van een huurovereenkomst met een voor het publiek toegankelijke ruimte waar diensten worden verleend. Deze diensten waren naar het oordeel van de kantonrechter te vergelijken met de diensten van een kapper of pedicure (Kantonrechter Tiel 15 april 1998, Praktijkgids, 1998, 4968). Net als bij de verleende diensten door een kapper en een pedicure was er naar het oordeel van de kantonrechter sprake van een ambacht als bedoeld in de zin van artikel 7:290 BW. Dat de schoonheidsspecialiste op afspraak werkt, maakte dit niet anders. De kantonrechter te Amersfoort oordeelde echter dat een schoonheidssalon in gegeven omstandigheden (12 juli 2000, Prg 2000, 5513) niet als 7:290 BW-bedrijfsruimte is aan te merken. Het gerechtshof te ‘s-Hertogenbosch oordeelde in haar arrest van 24 november 2011 ECLI:NL:GHSHE:2011:BU6216 dat een schoonheidssalon een artikel 7:230a BW-bedrijfsruimte betrof.
Het hof overwoog als volgt. Naar het oordeel van het hof was de relatieve omvang van de omzet van de verkochte producten niet van doorslaggevende betekenis voor de vraag welk regime van toepassing is. Zoveel stond wel vast dat bij het voeren van de schoonheidssalon het geven van schoonheidsbehandelingen de kernactiviteit was, in welk kader ook wel producten werden verkocht, en niet omgekeerd. Deze kernactiviteit (schoonheidsbehandelingen) volgt mede uit de aard en inrichting van het bedrijf zoals door de kantonrechter waargenomen en door partijen in de stukken verwoord. De inrichting van de onderneming is zodanig dat (tegelijkertijd) één klant een persoonsgebonden behandeling krijgt. Een volgende klant zal eventueel een korte periode in de wachtkamer verblijven. Op zodanige activiteiten heeft het bepaalde in artikel 7:290 BW niet het oog. Naar vaste rechtspraak vallen het tandarts-, fysiotherapie- en het accountantsbedrijf, waarmee de onderhavige schoonheidssalon op één lijn kan worden gesteld, buiten het toepassingsgebied van die bepaling. De wet heeft bij de term ‘een voor het publiek toegankelijk lokaal’ niet een behandelkamer en wachtruimte op het oog.

Hier valt wel wat voor te zeggen als het uitgangspunt ten aanzien van het publiektoegankelijk lokaal is, dat de behandeling van de klanten in één ruimte plaats dient te vinden. Uit de verdere overwegingen werd duidelijk dat het ontbreken van een publiek lokaal het voornaamste pijnpunt was. De overweging dat een schoonheidssalon op één lijn kan worden gesteld met een tandarts-, fysiotherapie- en het accountantsbedrijf volg ik niet zo. Een schoonheidssalon verricht handelingen ten behoeve van het uiterlijk. Dat doet een kapper ook. Bij verdere lezing van deze uitspraak blijkt het grote verschil te liggen in de afwezigheid van een openbare ruimte waarbinnen deze werkzaamheden plaatsvinden. In dit arrest wordt verwezen naar het vonnis van de kantonrechter te Rotterdam van 6 november 2009 ECLI:NL:RBROT:2009:BK3767 . Omdat in de door de kantonrechter te Rotterdam behandelde kwestie sprake was van een ‘winkel in winkel’, vond het hof deze situatie niet te vergelijken met onderhavige situatie. Het hof was ook van oordeel dat er niet sprake was van een plaatsgebonden bedrijf. Van enige bijzondere reden om juist in het gehuurde de activiteiten te ontplooien (zoals een winkelstraat waar gelegenheidspubliek kan binnenlopen) was het hof niet gebleken. Dat de kantonrechter ook moeite heeft met de kwalificatie van deze winkelruimte blijkt voorts uit de twee tegenstrijdige uitspraken in de voetnoot. Noot 15

De rechtbank te Amsterdam, kantonzaken, is in haar vonnis van 2 maart 2017 ECLI:NL:RBAMS:2017:1942 van oordeel dat een tandprotheticus een ambachtsbedrijf drijft. Volgens de kantonrechter wordt een ambacht vooral daardoor gekenmerkt dat producten worden vervaardigd of technische diensten worden geleverd die de essentie van de praktijk vormen. Volgens bovenstaande definitie is dit dus niet juist. In het geval van deze kwestie stond als onvoldoende weersproken vast dat deze tandprotheticus 90% van zijn tijd besteedde aan het handmatig vervaardigen, bijstellen en repareren van gebitsprothesen (unieke objecten) en dat 10% van de tijd gemoeid was met de intake, het passen en aanmeten, oftewel cliëntbehandeling. De kantonrechter betrok bij haar oordeel dat voor het uitoefenen van een tandprothetische praktijk de ‘vooropleiding’ van tandtechnicus is vereist, nu dit een ambachtelijk beroep is dat valt onder het Bedrijfschap Ambachten. Dat op het beroep van tandprotheticus het bepaalde in artikel 34 van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg van toepassing is, maakte dit niet anders. Er was in het gehuurde ook een balie (een voor publiek toegankelijk lokaal) aanwezig waaraan klanten de bestellingen in ontvangst konden nemen en konden afrekenen.

De rechtbank te Rotterdam was in haar vonnis van 27 maart 2018 (ECLI:NL:RBROT:2018:2768) van oordeel dat een nagelstudio een 7:230a BW-bedrijfsruimte betrof. De argumentatie lijkt mij iets te beperkt. De rechter was het volgende van oordeel: (…) het bedrijfspand wordt conform de in de overeenkomst bepaalde bestemming gebruikt als zonnestudio/nagelstudio/beautysalon. Dat is volgens bestendige jurisprudentie niet aan te merken als een kleinhandelsbedrijf in de zin van artikel 7:290 lid 2 BW. Er is sprake van het uitoefenen van een vrij beroep en niet van een ambacht. Er worden geen stoffelijke producten gemaakt, aangepast of gerepareerd. Werkzaamheden als manicure, pedicure, schoonheidsbehandeling en schoonheidsverzorging moeten volledig als behandeling van de cliënt beschouwd worden en niet als de vervaardiging van een product of een technische dienst. Gezien het gestelde in dit onderdeel is de verwijzing naar de vervaardiging  van stoffelijke producten iets te beperkt. Een kapper zou dan immers ook niet onder artikel 7:290 BW-bedrijfsruimte vallen als dit argument doorslaggevend zou zijn.

De argumenten waarom een kapper als ambacht aangemerkt kan worden luiden als volgt. De kapper werkt op een mechanische manier. Daarnaast moet de kapper bij elke klant een soort creatieve handtekening achterlaten. De kapper moet een kapsel aanpassen aan de klant. Verder moeten er goede adviezen kunnen worden gegeven. Verder voldoet een kapper die zijn werk in een winkel uitoefent aan de aanwezigheid van een publiek toegankelijk lokaal. Verder zal een kapper doorgaans ook plaatselijk gebonden zijn. De term ambacht heeft zoals hierboven reeds opgemerkt in de loop der tijd bovendien een ontwikkeling doorgemaakt. Zo was de kantonrechter te Rotterdam in haar vonnis van 1978 (Prg. 1979/1400) van oordeel dat de bedrijven die destijds onder de regeling van winkelruimte vielen, uitgebreid dienden te worden. Volgens de rechter hoeven onder deze regeling niet slechts te vallen die bedrijven, waar de edele ambachten van weleer, die uit nagenoeg puur handwerk bestonden, werden uitgeoefend. Volgens de rechter is het de bedoeling en strekking van de onderhavige moderne wetsbepalingen om huurders van panden voor midden- en kleinbedrijven in verband met buurtgebondenheid bescherming te bieden. Verwezenlijking van dit doel zou ten dele gemist worden indien voor de vraag wat onder de diverse in thans artikel 7:290 BW genoemde bedrijven valt, teruggegrepen zou moeten worden op allerlei criteria die in lang vervlogen tijden aan dergelijke bedrijven werden gesteld.

Buiten toepassing van artikel 7:290 BW vallen onder meer:

• vrije beroepen (advocaat, notaris, arts, makelaar, begrafenisonderneming, etc.). Als deze personen bedrijfsruimte huren is het niet nodig om hen de bescherming van artikel 7:290 BW te gunnen, omdat de klandizie voornamelijk in de persoon is gelegen en niet locatie gebonden is; bovendien doet de beroepsbeoefenaar niet aan kleinhandel;
• kantoren en reisbureaus;
• garageboxen en opslagruimten;
• het pensionbedrijf. Bij het pensionbedrijf speelt het verzorgingselement een grote rol;
• kamerverhuurbedrijven;
• onbebouwde grond;
• onroerende zaken die onder de Boek 7 titel 5 BW (pacht) vallen.

Er bestaat altijd een grijs gebied, waarbij ruimte voor discussie vatbaar blijft. Zo werd een winterberging als artikel 7:290 BW ruimte gekwalificeerd, omdat sprake was van een reparatieafdeling hetgeen als uitoefening van een ambacht werd gezien. Een bedrijfsruimte die alleen als fietsenstalling wordt verhuurd zonder dat er van een reparatieafdeling sprake is voldoet niet aan de omschrijving van ambachtsbedrijf. Ook als een beroep bedrijfsmatig wordt uitgeoefend, zullen de gebouwen waarin dit beroep wordt uitgeoefend buiten toepassing van artikel 7:290 BW vallen. Verhuur van ruimte ten behoeve van een advocaat, makelaar en arts vallen niet onder de werking van artikel 7:290 BW. In de beslissing van de kantonrechter te Groningen van 13 maart 1978. Prg 1978, 1275 werd opgemerkt dat de uitoefening van een makelaar niet onder het kleinhandelsbedrijf en evenmin onder het ambachtsbedrijf valt. Plaatsgebondenheid doet niet ter zake (evenmin als het makelaarskantoor een shop voor het publiek heeft ingericht). Zie verder in dit hoofdstuk het onderdeel: “Plaatsgebonden bedrijven”. Bij het ambachtsbedrijf moet men zich afvragen waar de ambachtelijke activiteiten die rechtstreeks het publiek dienen, ophouden en waar de fabrieksmatige productie begint.
Een geautomatiseerde autowasserette is volgens een arrest van het Hof te Amsterdam van 24 april 2008 een ambachtsbedrijf en daarom artikel 7:290 BW-bedrijfsruimte LJN: BD7064, Gerechtshof Amsterdam , 200.000.811/01. In deze uitspraak wordt in rechtsoverweging 4.6 weliswaar aangegeven dat door het automatiseren van het wasproces er wellicht afbreuk wordt gedaan aan het ambachtelijke aspect, doch niet zodanig dat je niet van een ambachtsbedrijf kan spreken. Verder gaat de rechter er in rechtsoverweging 4.6 van uit dat partijen voor ogen hebben gehad dat er sprake zou zijn van 7:290 BW bedrijfsruimte. Dat alles brengt met zich mee dat er hier sprake is van genoemde 7:290 BW bedrijfsruimte. Om een ambachtsbedrijf onder de werking van artikel 7:290 BW te krijgen geldt dus, dat er een voor publiek toegankelijk lokaal aanwezig moet zijn en dat uiteraard het bestemmingsplan detailhandel voor deze gehuurde ruimte toestaat. Noot 15a

De kwalificatievraag of een zelfbedieningswasserette een 7:290 BW-bedrijfsruimte is, werd beantwoord door de kantonrechter  Leiden in haar vonnis van 28 april 2010 (914719 CV EXPL 09-9510, WR 2011, 41, niet gepubliceerd op Rechtspraak.nl). Kenmerkend voor deze ruimte is dat klanten zelf tijdens de openingsuren hun was doen. De klanten kunnen gebruik maken van de wasmachines en drogers en de benodigde waspoeder via een daartoe bestemde automaat kopen. Er is geen personeel in de wasserette aanwezig en er vindt geen rechtstreekse levering van goederen en diensten plaats (los van de waspoeders).

De kantonrechter was met de verhuurder van oordeel dat er sprake was van bedrijfsruimte in de zin van artikel 7:230a BW. Naar het oordeel van de kantonrechter gaf de in onderhavige huurovereenkomst opgenomen omschrijving van de contractuele bestemming ‘wasserette’ geen duidelijkheid over hetgeen partijen bij het sluiten van de overeenkomst voor ogen heeft gestaan. De term ‘wasserette’ had naar het oordeel van de rechter onvoldoende onderscheidend vermogen. Voorts was op grond van de overige feiten en omstandigheden niet dan wel onvoldoende aannemelijk gemaakt dat het bedrijf van de huurder de kwalificatie ambachtsbedrijf verdiende. De aard en de inrichting van het pand en de activiteiten die ter plaatse worden uitgevoerd waren immers op het moment dat de huurder de wasserette in 1999 overnam al veranderd van een zogeheten servicewasserette naar een zelfbedieningswasserette en duidde op dat moment al niet op de uitoefening van een ambachts- en/of kleinhandelsbedrijf: er werden niet rechtstreeks roerende zaken verkocht of diensten geleverd aan publiek.

Het enkele feit dat partijen hetzelfde model huurovereenkomst al met de vorige huurder hadden gebruikt bracht naar het oordeel van de kantonrechter niet met zich mee dat partijen de toepasselijkheid van de huurbescherming van artikel. 7:290 BW en volgende voor ogen hadden. Het onderscheid is toch niet duidelijk. Een geautomatiseerde autowasserette is immers volgens een arrest van het Hof te Amsterdam van 24 april 2008 een ambachtsbedrijf en daarom artikel 7:290 BW-bedrijfsruimte (LJN: BD7064, Gerechtshof Amsterdam , 200.000.811/01). In deze uitspraak wordt in rechtsoverweging 4.6 weliswaar aangegeven dat door het automatiseren van het wasproces er wellicht afbreuk wordt gedaan aan het ambachtelijke aspect, doch niet zodanig dat je niet van een ambachtsbedrijf kan spreken.

De kantonrechter had zich in de zaak als genoemd in noot 15a – die leidde tot een uitspraak van het hof Amsterdam – door middel van een descente van de situatie ter plaatse op de hoogte gesteld en kwam tot de conclusie dat het gehuurde niet rechtstreeks kon worden bereikt door het publiek. Het gehuurde bevond zich in een bedrijfsverzamelgebouw met ongeveer 140 huurders. Bezoekers moesten zich bij een balie melden. Vervolgens moest de bezoeker om het gehuurde te bereiken zich begeven naar de tweede etage. Op de tweede etage bevonden zich een aantal gehuurde ruimten met voornamelijk gesloten deuren. De units hadden geen ramen aan de gangzijde. De aldaar werkende personen waren kennelijk alleen op afspraak bereikbaar. Het hof was tezamen met de kantonrechter van mening dat het ambachtsbedrijf van de huurder niet wordt uitgeoefend in een voor publiek toegankelijk lokaal voor de rechtstreekse levering van roerende zaken en diensten, zodat het gehuurde niet kan worden aangemerkt als bedrijfsruimte ex artikel 7:290 BW. Het gehuurde viel dus onder het regime van artikel 7:230a BW, zodat huurbescherming ontbrak.

De rechtbank ‘s-Hertogenbosch, sector kanton, locatie ‘s-Hertogenbosch besliste in haar vonnis van 12 juni 2008 LJN: BD7667, Sector kanton Rechtbank ‘s-Hertogenbosch, 518381 in rechtsoverweging 3.4 dat een drukkerij een ambacht is en er sprake van artikel 7:290 BW -bedrijfsruimte is nu er voldoende mogelijkheid voor publiek is om drukwerk te kopen.

Algemeen wordt aangenomen dat een kleermaker een ambacht uitoefent. Noot 16

Pedicure: de ruimte voor de pedicure in een verzorgingshuis, waar ook externe cliënten worden geholpen, aangemerkt als bedrijfsruimte ex artikel 7:290 BW. Pedicure oefent geen beroep uit, maar een ambacht. Zij voegt meerwaarde toe aan het verzorgingshuis. Ondanks het ontbreken van een betalingsverplichting levert zij aldus een tegenprestatie. Ktg. Tiel 15 april 1998, Prg. 1998, 4968, NJ 1998, 50. Dit kan dus een onjuiste als er geen sprake is van een publiek toegankelijk lokaal. Ik verwijs in dit verband naar de overwegingen van het gerechtshof te ‘s-Hertogenbosch in haar arrest van 24 november 2011 ECLI:NL:GHSHE:2011:BU6216 .

Een weergave uit de rijke jurisprudentie op dit gebied wordt aangetroffen onder link. De beschrijving is vanwege de overzichtelijkheid bewust kort gehouden. Voor de verdere inhoud kan onder meer Rechtspraak.nl worden geraadpleegd.